Bacteriële vaginose
- Van een bacteriële vaginose is sprake wanneer bepaalde bacteriën in de vagina uit balans zijn.
- Symptomen van bacteriële vaginose zijn overmatig veel dunne, grijs/witte afscheiding, onaangename geur, jeuk en doet geen pijn.
- Oorzaken van bacteriële vaginose zijn diabetes, medicatiegebruik, dieet, antibioticagebruik en het gebruik van anticonceptie.
- Onverzadigde vetten, specifieke kruiden, veel vezels en het vermijden van suiker en producten met gisten en schimmels kunnen bacteriële vaginose verminderen.
In het kort
- Van een bacteriële vaginose is sprake wanneer bepaalde bacteriën in de vagina uit balans zijn.
- Symptomen van bacteriële vaginose zijn overmatig veel dunne, grijs/witte afscheiding, onaangename geur, jeuk en doet geen pijn.
- Oorzaken van bacteriële vaginose zijn diabetes, medicatiegebruik, dieet, antibioticagebruik en het gebruik van anticonceptie.
- Onverzadigde vetten, specifieke kruiden, veel vezels en het vermijden van suiker en producten met gisten en schimmels kunnen bacteriële vaginose verminderen.
Wat is bacteriële vaginose?
Een natuurlijk evenwicht van bacteriën en schimmels is belangrijk voor een gezonde vaginale flora. Wanneer dit evenwicht is verstoord, overheersen bepaalde bacteriën of schimmels. Hierdoor ontstaat bacteriële vaginose. Het zijn geen bacteriën die niet in de vagina horen, ze zijn alleen uit balans. Hierdoor kan de afscheiding toenemen, grijs-wit kleuren en gaan stinken.
De zuurgraad van de vagina is verminderd waardoor bacteriën zoals de Gardnerella vaginalis en andere anaerobe organismen kunnen overgroeien. Een normale pH-waarde van een vrouw die niet in de menopauze zit, varieert tussen de 3,8 en 4,4. Deze pH-waarde is belangrijk voor het buiten houden van infecties. De melkzuur producerende bacterie lactobacillus zorgt voor deze zurige omgeving (pH hoger dan 5).
Ruim driekwart van de vrouwen krijg eens in haar leven te maken met deze bacterie overgroei. Het is erg vervelend maar niet schadelijk, gevaarlijk of besmettelijk. Bij gemeenschap of plassen ervaren vrouwen geen pijn maar de klacht kan wel verergeren na seks. Een zaadlozing zorgt voor een minder zure omgeving in de vagina.
Symptomen
- Overmatig veel dunne afscheiding uit de vagina
- Afscheiding heeft een grijs/witte kleur
- De geur wijkt af van de normale ‘zurige’ geur van de vagina (kan visachtig zijn)
- Jeuk en/of irritatie
Oorzaken
- Diabetes geeft een verhoogde kans op bacteriële vaginose.
- Het gebruik van zeep of geparfumeerde vaginale spoelingen. Deze verstoren de natuurlijke pH balans van de vagina.
- Medicatiegebruik of gebruik van antibiotica.
- Bepaalde voedingsgewoonten zoals te veel suiker. Hierdoor neemt het risico op schimmelinfecties toe wat kan leiden tot candida overgroei.
- Anticonceptie, met name het (koper)spiraaltje1. Dit kan de microbiota verhogen die men met bacteriële vaginose associeert.
Voedingsadviezen
- Vervang de verzadigde vetten in je eetpatroon voor onverzadigde vetten. Verzadigde- en transvetten lijken de kans op bacteriële vaginose te vergroten.2 Onverzadigde vetzuren vind je in vette vis, olijfolie, avocado’s en noten.
- Maak rijkelijk gebruik van de kruiden oregano, tijm en koriander. Deze kruiden hebben de werking om vaginale infecties te bestrijden.3,4
- Vermijd snelle suikers zoveel mogelijk (koek, snoep, frisdrank, wit brood). Snelle suikers versterken de groei van bacteriën en vergroten de kans op bacteriële vaginose.5
- Eet voldoende vezels (bijvoorbeeld havermout, zilvervliesrijst, peulvruchten, groente en fruit). Een gezonde darmflora verlaagt de kans op vaginale disbalans.
- Eet minstens twee keer per week vette vis voor voldoende omega 3 vetzuren. Of suppleer met een omega 3 of algenolie supplement als je geen vis eet. Omega 3-vetzuren zijn namelijk goed voor de slijmvliezen.
- Drink voldoende om de slijmvliezen in de vagina goed gehydrateerd te houden.
- Vermijd tijdelijk producten met gisten en schimmels (Franse kazen, gefermenteerde producten, champignons en sojasaus). Deze kunnen de bacteriën voeden.
- Eet (en drink) antioxidantrijke voeding zoals bessen, groene thee, boerenkool, broccoli en andere groenten en fruit met felle kleuren. Dit helpt de darmflora verbeteren.6
Opmerkingen
Als algemeen advies geldt om de vagina alleen te wassen met lauwwarm water. De vagina is zelfreinigend en je hebt dus geen zeep of andere spoelingen nodig. Zeepachtige producten kunnen het slijmvlies irriteren en helpen niet tegen de klachten.
Regulier wordt bacteriële vaginose behandeld met metronidazol. Deze medicatie doodt bacteriën en zet men in als eenmalige dosis een kuur van meerdere dagen. Oraal metronidazol slikken brengt vaak bijwerkingen met zich mee. Daarnaast komen bij meer dan de helft van de vrouwen de klachten binnen een jaar weer terug.7 Clindamycine is een antibiotica crème die ook regulier wordt voorgeschreven.
- Achilles, S. L., Austin, M. N., Meyn, L. A., Mhlanga, F., Chirenje, Z. M., & Hillier, S. L. (2018). Impact of contraceptive initiation on vaginal microbiota. American journal of obstetrics and gynecology, 218(6), 622-e1.
- Neggers, Y. H., Nansel, T. R., Andrews, W. W., Schwebke, J. R., Yu, K. F., Goldenberg, R. L., & Klebanoff, M. A. (2007). Dietary intake of selected nutrients affects bacterial vaginosis in women. The Journal of nutrition, 137(9), 2128-2133.
- Bogavac M, Karaman M, Janjušević Lj, Sudji J, Radovanović B, Novaković Z, Simeunović J, Božin B. Alternative treatment of vaginal infections – in vitro antimicrobial and toxic effects of Coriandrum sativum L. and Thymus vulgaris L. essential oils. J Appl Microbiol. 2015 Sep;119(3):697-710. doi: 10.1111/jam.12883. Epub 2015 Aug 7. PMID: 26109513.
- Karaman M, Bogavac M, Radovanović B, Sudji J, Tešanović K, Janjušević L. Origanum vulgare essential oil affects pathogens causing vaginal infections. J Appl Microbiol. 2017 May;122(5):1177-1185. doi: 10.1111/jam.13413. Epub 2017 Apr 4. PMID: 28176439.
- Thoma ME, Klebanoff MA, Rovner AJ, Nansel TR, Neggers Y, Andrews WW, Schwebke JR. Bacterial vaginosis is associated with variation in dietary indices. J Nutr. 2011 Sep;141(9):1698-704. doi: 10.3945/jn.111.140541. Epub 2011 Jul 6. PMID: 21734062; PMCID: PMC3159055.
- Gowd, V., Bao, T., Wang, L., Huang, Y., Chen, S., Zheng, X., … & Chen, W. (2018). Antioxidant and antidiabetic activity of blackberry after gastrointestinal digestion and human gut microbiota fermentation. Food Chemistry, 269, 618-627.
- Bradshaw, C. S., Morton, A. N., Hocking, J., Garland, S. M., Morris, M. B., Moss, L. M., … & Fairley, C. K. (2006). High recurrence rates of bacterial vaginosis over the course of 12 months after oral metronidazole therapy and factors associated with recurrence. The Journal of infectious diseases, 193(11), 1478-1486.
- Ajello, M., Greco, R., Giansanti, F., Massucci, M. T., Antonini, G., & Valenti, P. (2002). Anti-invasive activity of bovine lactoferrin towards group A streptococci. Biochemistry and cell biology, 80(1), 119-124.
- González-Chávez, S. A., Arévalo-Gallegos, S., & Rascón-Cruz, Q. (2009). Lactoferrin: structure, function and applications. International journal of antimicrobial agents, 33(4), 301-e1.
- Tomita, M., Wakabayashi, H., Shin, K., Yamauchi, K., Yaeshima, T., & Iwatsuki, K. (2009). Twenty-five years of research on bovine lactoferrin applications. Biochimie, 91(1), 52-57.
- Al–Saffar, M. T. (2006). The therapeutic effect of viscous solution of curcumine in the treatment of recurrent aphthous stomatitis (RAS). Al-Rafidain Dental Journal, 6(1), 48-52.
- Saeed, S., & Tariq, P. (2009). Antibacterial activity of oregano (Origanum vulgare Linn.) against gram positive bacteria. Pakistan journal of pharmaceutical sciences, 22(4), 421-425.
- Ballini, A., Santacroce, L., Cantore, S., Bottalico, L., Dipalma, G., De Vito, D., … & Inchingolo, F. (2018). Probiotics improve urogenital health in women. Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences, 6(10), 1845.
- Isolauri, E., Salminen, S., & Ouwehand, A. C. (2004). Best practice & research Clinical gastroenterology, 18(2), 299-313.
- Masoudi, M., Kopaei, M. R., & Miraj, S. (2016). Comparison between the efficacy of metronidazole vaginal gel and Berberis vulgaris (Berberis vulgaris) combined with metronidazole gel alone in the treatment of bacterial vaginosis. Electronic physician, 8(8), 2818.
- Yarnell, E. (2018). Herbs for Upper Digestive Overgrowth of Flora. Alternative and Complementary Therapies, 24(4), 173-179.
- Harrison, L. M., Balan, K. V., & Babu, U. S. (2013). Dietary fatty acids and immune response to food-borne bacterial infections. Nutrients, 5(5), 1801-1822.