Brandwonden
- Bij een brandwond is de huid beschadigd door een hittebron, chemische stof of elektra.
- Het verschilt per type brandwond wat de symptomen zijn. De typen zijn 1e graads, 2e graads en 3e graads brandwond.
- Oorzaken van brandwonden zijn hittebronnen, chemische stoffen, elektra inwerking en straling.
- Voeding bij brandwonden bestaat uit een verhoogde hoeveelheid eiwitten, veel water drinken, voldoende vet en koolhydraatinname, groente en fruit.
In het kort
- Bij een brandwond is de huid beschadigd door een hittebron, chemische stof of elektra.
- Het verschilt per type brandwond wat de symptomen zijn. De typen zijn 1e graads, 2e graads en 3e graads brandwond.
- Oorzaken van brandwonden zijn hittebronnen, chemische stoffen, elektra inwerking en straling.
- Voeding bij brandwonden bestaat uit een verhoogde hoeveelheid eiwitten, veel water drinken, voldoende vet en koolhydraatinname, groente en fruit.
Wat zijn brandwonden?
Bij een brandwond is de huid beschadigd door een hittebron, chemische stof of elektra. De huid is opgebouwd uit verschillende lagen. Zo is er de opperhuid welke vooral uit hoorncellen bestaat. Deze cellen schuiven langzaam naar boven en zo vernieuwt de huid zichzelf. De lederhuid is het bindweefsel waarin bloedvaten, lymfevaten, talg- en zweetklieren zitten. Het onderhuids bindweefsel is een vetlaagje wat dient als isolatie, het opslaan van energie en bescherming tegen stoten.
Er zijn verschillende brandwonden te onderscheiden.
- 1e graads brandwond. Dit kan al het geval zijn bij een door de zon verbrande huid. Dit type verbranding veroorzaakt geen littekens.
- 2e graads brandwond (oppervlakkig). Ook dit type brandwond laat meestal geen littekens achter.
- 2e graads brandwond (diep). Bij dit type brandwond is de lederhuid meer beschadigd.
- 3e graads brandwond. Dit is de meest ernstige vorm van verbranding aan de opperhuid en lederhuid tot aan het onderhuidse vetlaagje. Deze wond is niet pijnlijk omdat de zenuwuiteinden ook verbrand zijn. Genezing zonder restschade (littekens) is bij dit type brandwond niet mogelijk.
De meeste ongelukken met brandwonden gebeuren in en rondom huis waar de grootste risicogroep kinderen van 0 tot 4 jaar zijn. Dit komt voornamelijk door hete vloeistoffen die ze over zich heen krijgen. Gemiddeld krijgen in Nederland 1.000 mensen per jaar te maken met ernstige brandwonden. Wanneer er alleen schade aan de opperhuid is, herstelt het lichaam deze weer. Brandwonden aan de lederhuid zijn niet te herstellen.
Brandwonden hebben gevolgen voor de eetlust en impact op het verteringssysteem. Desondanks is het belangrijk om voldoende voedingsstoffen en nutriënten binnen te krijgen. De voedingsbehoefte ligt namelijk hoger dan normaal gesproken. Het metabolisme is bij verbranding van 10% van het lichaamsoppervlakte al verhoogd. Het lichaam moet meer warmte produceren om op temperatuur te blijven en stress (zowel fysiek als mentaal) van de verwonding kost ook extra energie.
Symptomen
Het verschilt per type brandwond wat de symptomen zijn.
1e graads brandwond:
- Rode huid
- Geen blaar of wond
- Droge huid
- Pijnlijk
2e graads brandwond (oppervlakkig):
- Blaren
- Wondvocht
- Rood/roze en glanzende huid
- De huid voelt pijnlijk aan
2e graads brandwond (diep):
- Blaren en wondvorming
- De kleur van de huid is rood of juist wit
- Wond is vochtig en voelt pijnlijk aan
3e graads brandwond:
- Kleur van de huid is wit, beige tot donkerbruin of zelfs zwart
- Droge en leerachtige huid
- Geen pijn door aangetaste zenuwen
Oorzaken
- Hittebron (vaste stof) kachel, uitlaat
- Hittebron (vloeistof) kokend water, frituurvet
- Hittebron (gas) stroom, vlammen, hete lucht
- Chemische stoffen
- Inwerking van elektra
- Straling (zon, radiotherapie)
Opmerkingen
Reguliere behandeling van brandwonden bestaat uit het slikken van pijnstillers (vaak paracetamol) tegen de pijn. Er zijn allerlei brandwonden crèmes die aangebracht kunnen worden ter verlichting. Bij diepere brandwonden is de arts of verpleegkundige verantwoordelijk voor de behandeling. Als de wonden geheeld zijn, is het belangrijk om het litteken vet te houden met crème.
- Zoer, S., & Klijnsma, L. (2011). Voeding voor kinderen met derdegraads brandworden(Doctoral dissertation, foaf: name).
- Saffle, J. R., Graves, C., Cochran, A., & Herndon, D. N. (2012). Nutritional support of the burned patient. Total burn care. London: WB Saunders, 333-53.
- Voruganti, V. S., Klein, G. L., Lu, H. X., Thomas, S., Freeland-Graves, J. H., & Herndon, D. N. (2005). Impaired zinc and copper status in children with burn injuries: need to reassess nutritional requirements. Burns, 31(6), 711-716.
- Al-Tarrah, K., Hewison, M., Moiemen, N., & Lord, J. M. (2018). Vitamin D status and its influence on outcomes following major burn injury and critical illness. Burns & trauma, 6.
- Polcz, M. E., & Barbul, A. (2019). The role of vitamin A in wound healing. Nutrition in Clinical Practice, 34(5), 695-700.
- Davison-Kotler, E., Marshall, W. S., & García-Gareta, E. (2019). Sources of collagen for biomaterials in skin wound healing. Bioengineering, 6(3), 56.
- Moores, J. (2013). Vitamin C: a wound healing perspective. British journal of community nursing, 18(Sup12), S6-S11.
- MacKay, D. J., & Miller, A. L. (2003). Nutritional support for wound healing. Alternative medicine review, 8(4).
- Mock, D. M. (1991, December). Skin manifestations of biotin deficiency. In Seminars in Dermatology(Vol. 10, No. 4, pp. 296-302).
- Harris, C. L., & Fraser, C. (2004). Institutionalized elderly: the effects on wound healing. Ostomy/wound management, 50(10), 54-63.
- Kornblatt, A. P., Nicoletti, V. G., & Travaglia, A. (2016). The neglected role of copper ions in wound healing. Journal of inorganic biochemistry, 161, 1-8.
- Hariharan, S., & Dharmaraj, S. (2020). Selenium and selenoproteins: It’s role in regulation of inflammation. Inflammopharmacology, 28(3), 667-695.
- Arribas-López, E., Zand, N., Ojo, O., Snowden, M. J., & Kochhar, T. (2021). The effect of amino acids on wound healing: a systematic review and meta-analysis on arginine and glutamine. Nutrients, 13(8), 2498.
