Gedragsproblemen

Wat zijn gedragsproblemen?

Gedragsproblemen verwijzen naar aanhoudende en onaangepaste gedragspatronen bij kinderen die afwijken van wat normaal is voor hun leeftijd en ontwikkeling. Gedragsproblemen uiten zich in verschillende vormen zoals agressie, impulsiviteit, hyperactiviteit, teruggetrokkenheid, oppositioneel gedrag en ongehoorzaamheid.

Gedragsproblemen worden over het algemeen beschouwd als psychische problemen. Ze kunnen invloed hebben op de emotionele, sociale en cognitieve aspecten van het functioneren van een kind. Het gedrag duurt minstens enkele maanden en leidt tot verstoringen in het dagelijks leven en de interacties met anderen.

Wanneer de gedragsproblemen niet meer binnen de normale grenzen valt en meer verstorend is, spreken we van een gedragsstoornis:

1. Bij een oppositioneel opstandige gedragsstoornis (ODD) vertoont een kind vaak negatief en opstandig gedrag, zoals het niet opvolgen van instructies, woede-uitbarstingen en het opzettelijk irriteren van anderen. Deze symptomen moeten minstens zes maanden aanwezig zijn en het dagelijks functioneren van het kind belemmeren.
2. Bij antisociaal gedrag (CD) houdt een kind zich niet aan sociale regels en normen en vertoont vaak agressief en antisociaal gedrag, zoals pesten, liegen, diefstal en vernieling van eigendommen. Deze symptomen moeten minstens twaalf maanden aanwezig zijn en het dagelijks functioneren van het kind belemmeren.

ADHD en ADD zijn veel voorkomende aandoeningen die vaak gepaard gaan met gedragsproblemen of -stoornissen. Kinderen met ADHD of ADD hebben vaak moeite om zich te concentreren, impulsief gedrag en kunnen moeite hebben om taken af te maken. Deze symptomen kunnen leiden tot gedragsproblemen en emotionele uitbarstingen, wat op zijn beurt kan leiden tot gedragsstoornissen.

Autisme is een andere aandoening die vaak gepaard gaat met gedragsstoornissen. Kinderen met autisme kunnen moeite hebben met het begrijpen van sociale interacties en kunnen rigide gedrag vertonen. Deze kenmerken kunnen leiden tot gedragsproblemen, zoals agressie en ongepast gedrag.

Daarnaast hebben kinderen met gedragsproblemen of een gedragsstoornis een hoger risico op het ontwikkelen van andere psychische aandoeningen, zoals angststoornissen en depressie. Daarnaast hebben ze ook vaak moeite met leren en kunnen ze leerproblemen ontwikkelen.

Symptomen

• Vaak ongehoorzaamheid en opstandigheid
• Frequent ruzie maken met leeftijdsgenoten of volwassenen
• Ongepast gedrag in verschillende omgevingen (thuis, school, openbare plaatsen)
• Ernstige driftbuien, agressie, boosheid en snel geërgerd zijn
• Geen respect tonen voor andermans bezittingen, rechten of gevoelens
• Impulsief gedrag zonder na te denken over de gevolgen
• Moeite om sociale relaties te onderhouden
• Problemen met het beheersen van emoties, zoals woede, angst of verdriet
• Vaak liegen of bedriegen
• Overmatig hyperactief of juist teruggetrokken gedrag

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor gedragsproblemen bij kinderen:

• Genetische aanleg
• Hersenbeschadiging
• Hormonale disbalans
• Disbalans in neurotransmitters
• Verstoring van de normale hersenontwikkeling, zoals het geval bij een vroeggeboorte
• Disbalans in darmbacteriën
• Onveilige thuissituatie
• Verwaarlozing in jeugd
• Gebrek aan structuur
• Laag zelfbeeld
• Gebrek aan sociale vaardigheden
• Gepest worden
• Licht verstandelijke beperking

Voedingsadviezen

• Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding, met voldoende groenten en fruit, eiwitten en complexe koolhydraten. Dit kan helpen om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden en daarmee ook het gedrag.
• Zorg voor voldoende omega 3-vetzuren, bijvoorbeeld door het eten van vette vis, noten en zaden. Omega 3-vetzuren kunnen een gunstig effect hebben op het gedrag.
• Eet voedingsmiddelen rijk aan magnesium zoals groene groenten, noten, banaan, avocado en pure chocolade. Magnesium is betrokken bij de werking van het zenuwstelsel en het reguleren van de stemming en het gedrag. Een tekort aan magnesium kan leiden tot prikkelbaarheid, angst en rusteloosheid.
• Vermijd suikerrijke en geraffineerde voedingsmiddelen, omdat deze kunnen leiden tot schommelingen in de bloedsuikerspiegel en daarmee ook tot veranderingen in het gedrag.
• Beperk cafeïne en andere stimulerende middelen, omdat deze de symptomen van gedragsproblemen kunnen verergeren.
• Beperk het gebruik van kunstmatige kleur- en smaakstoffen en andere additieven, omdat deze de werking van bepaalde neurotransmitters in de hersenen kunnen beïnvloeden, wat kan leiden tot hyperactiviteit, impulsiviteit en andere gedragsproblemen.

Overige adviezen

• Voldoende lichaamsbeweging helpt bij het reguleren van emoties en het verminderen van hyperactiviteit en impulsiviteit.
• Verbeteren balans van alfagolven die verantwoordelijk zijn voor een toestand van ontspanning, kalmte en focus. Deze kunnen gestimuleerd worden door middel van verschillende technieken en activiteiten zoals meditatie, ademhalingsoefeningen en yoga.
• Stressvermindering helpt om spanning en angst te verminderen.
• Een goede nachtrust is belangrijk voor een gezonde hersenfunctie en helpt bij het verminderen van prikkelbaarheid en stemmingswisselingen.
• Structuur en regelmaat zorgt voor rust en voorspelbaarheid.
• Grenzen en consequenties bij ongewenst gedrag geeft duidelijkheid over wat wel en niet acceptabel is.
• Gewenst gedrag belonen motiveert om dit gedrag te blijven vertonen.
• Sociale contacten helpen om gevoelens van eenzaamheid en isolatie te verminderen en het gevoel van verbondenheid te vergroten
• Minder blootstelling aan prikkels zoals televisie en schermen helpt om overprikkeling te verminderen en de focus te verleggen naar andere activiteiten.

Opmerkingen

Regulier kan er medicatie voorgeschreven worden zoals Ritalin en Concerta. Toch kun je gedragsproblemen ook orthomoleculair behandelen of met andere therapieën

• Bij gedragstherapie wordt het kind begeleid in het veranderen van bepaald gedrag en het aanleren van nieuwe vaardigheden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van beloningssystemen en positieve bekrachtiging.
• Het doel van oudertraining is om de ouder-kindrelatie te verbeteren, de communicatie te bevorderen en positieve gedragsveranderingen bij het kind te bevorderen.
• Bij gezinstherapie wordt niet alleen het kind, maar het hele gezin betrokken bij de behandeling. Het doel van deze therapie is om de onderlinge communicatie en interactie tussen gezinsleden te verbeteren.
• Er zijn ook alternatieve therapieën die kunnen helpen bij gedragsproblemen, zoals acupunctuur, yoga en mindfulness.