Spataderen
- Spataderen (varices) zijn verwijde aderen die voorkomen op plaatsen waar het bloed terugstroomt naar het hart.
- Spataderen in de knieholte en spataderen op het bovenbeen komen veel voor.
- Spataderen symptomen zijn zichtbare, blauwpaarse, kronkelige aderen en vocht vasthouden rond de enkels of het onderbeen.
- Lang achter elkaar zitten of staan en overgewicht zijn veelvoorkomende oorzaken van spataderen.
In het kort
- Spataderen (varices) zijn verwijde aderen die voorkomen op plaatsen waar het bloed terugstroomt naar het hart.
- Spataderen in de knieholte en spataderen op het bovenbeen komen veel voor.
- Spataderen symptomen zijn zichtbare, blauwpaarse, kronkelige aderen en vocht vasthouden rond de enkels of het onderbeen.
- Lang achter elkaar zitten of staan en overgewicht zijn veelvoorkomende oorzaken van spataderen.
Wat zijn spataderen?
Spataderen (varices) zijn verwijde bloedvaten die voorkomen op plaatsen waar het bloed terugstroomt naar het hart. Meestal zitten spataderen in de benen. Spataderen zijn duidelijk zichtbaar op de huid door de blauwpaarse kleur.
Door de aderen stroomt het bloed terug naar het hart. Kleppen in de aderen zorgen ervoor dat het bloed niet terug naar beneden kan stromen. Bij spataderen sluiten de kleppen in de vaten niet meer goed en stroomt het bloed toch naar beneden. Doordat de aanvoer van bloed in stand blijft, verhoogt de bloeddruk. De verhoogde bloeddruk vult de aderen maximaal op en rekt ze uit. Wanneer dit regelmatig gebeurt, vermindert de elasticiteit van de aderen en gaan deze uitzetten en kronkelen. Dit noemen we spataderen.
Spataderen in de knieholte en spataderen in de bovenbenen komen vaak voor. Behalve in de benen komen spataderen ook op andere plaatsen voor, zoals in de balzak (varicocele in het scrotum) bij de anus (aambeien) en in de slokdarm (oesofagusvarices).
Spataderen voorkomen
Spataderen ontstaan meestal door vaak en lang staan. Door regelmatig te bewegen kunnen spataderen voorkomen worden. Beweging zorgt ervoor dat de druk in de benen snel afneemt, omdat de spieren helpen om de aderen leeg te drukken. Het bloed stroomt daardoor beter terug naar het hart.
Spataderen komen ook tijdens de zwangerschap vaak voor. Spataderen in de zwangerschap ontstaan door veranderingen in de hormoonhuishouding. De toename van het hormoon progesteron zorgt ervoor dat de vaatwanden verslappen, de aders uitzetten en de kans op spataderen toeneemt. Daarnaast kunnen spataderen ook erfelijk zijn.
Spataderen zijn niet gevaarlijk en worden meestal verwijderd omdat het er niet mooi uitziet, omdat ze pijn doen of zogen voor vermoeide benen of kuiten. Spataderen zijn te behandelen op verschillende manieren:
- Dichtspuiten
- Strippen
- Lasertherapie
- Ambulante flebectomie (het verwijderen van stukjes ader)
- Operatieve verwijdering
Symptomen
Spataderen symptomen bestaan uit:
- Zichtbare, blauwpaarse, kronkelige aderen
- Vocht vasthouden rond de enkels of aan het onderbeen
- Onrust, het gevoel dat je je benen moet bewegen
- Zware, vermoeide en vaak warme benen
- Koude voeten
- Jeuk
- Een gespannen gevoel
- Huiduitslag
- Kramp
- Trekkende of stekende pijn in de kuiten
- Trillingen in de benen
- Verkleuring of verharding van de huid
Oorzaken
- Lang achter elkaar zitten of staan
Wanneer zitten of staan niet afgewisseld wordt met bewegen, kost het aders meer moeite om het bloed omhoog te stuwen. Dit verhoogt de druk op de kleppen in de aderen, waardoor deze blijven open staan. - Overgewicht
Door overgewicht stijgt de druk op de benen. Dit zorgt ervoor dat bloed minder makkelijk terugstroomt naar het hart. - Geslacht
Vrouwen hebben vaker last van spataderen dan mannen. - Zwangerschap
De druk van groeiende baarmoeder bemoeilijkt het terugstromen van het bloed uit de benen richting het hart en verhoging van het hormoon progesteron zorgt ervoor dat de vaatwanden verslappen. - Erfelijkheid
Het risico op spataderen is groter wanneer iemand in de familie ook spataderen heeft. - Ouderdom
Bij het ouder worden, slijten de aderen en kunnen eerder spataderen ontstaan. - Roken
Roken vermindert de elasticiteit van de bloedvaten, waardoor eerder spataderen ontstaan.
Voedingsadviezen
- Eet voeding met veel silicium. Dit vind je vooral in heermoes, brandnetel, paranoten, gierst en bamboe
- Eet voeding met veel vitamine C: dit vind je vooral in veel in rozenbottel, rode peper en zwarte aalbessen
- Wees matig met zout. Voeding met veel zout verhoogt de bloeddruk en verhoogt de kans op spataderen
- Zorg ervoor dat je minimaal een half uur per dag matig intensief beweegt
- Stop met roken
Opmerkingen
De klachten en verergering van spataderen verminderen en spataderen voorkomen? Hou dan rekening met de volgende aandachtspunten:
- Beweeg regelmatig
- Zorg voor een gezond gewicht
- Bij een zittend of staand beroep: wandel regelmatig een stukje en leg je benen af en toe omhoog
- Loop af een toe eens op de tenen of strek de voeten
- Vermijd hoge hakken of knellende schoenen
- Steunkousen verbeteren de bloedsomloop en helpen tegen stijve benen
- MacKay, D. (2001). Hemorrhoids and varicose veins: a review of treatment options. Alternative medicine review, 6(2), 126-126.
- Belcaro, G., Dugall, M., Luzzi, R., Corsi, M., Ledda, A., Ricci, A., … & Feragalli, B. (2017). Management of varicose veins and chronic venous insufficiency in a comparative registry with nine venoactive products in comparison with stockings. International Journal of Angiology, 26(03), 170-178.
- Ionescu, N., Neagu, A. M., & Popescu, M. Preparation and characterization of vegetable oils and plant extracts with effect in the treatment of varicose veins.