Spataderen

Wat zijn spataderen?

Spataderen (varices) zijn verwijde bloedvaten die voorkomen op plaatsen waar het bloed terugstroomt naar het hart. Meestal zitten spataderen in de benen. Spataderen zijn duidelijk zichtbaar op de huid door de blauwpaarse kleur.

Door de aderen stroomt het bloed terug naar het hart. Kleppen in de aderen zorgen ervoor dat het bloed niet terug naar beneden kan stromen. Bij spataderen sluiten de kleppen in de vaten niet meer goed en stroomt het bloed toch naar beneden. Doordat de aanvoer van bloed in stand blijft, verhoogt de bloeddruk. De verhoogde bloeddruk vult de aderen maximaal op en rekt ze uit. Wanneer dit regelmatig gebeurt, vermindert de elasticiteit van de aderen en gaan deze uitzetten en kronkelen. Dit noemen we spataderen.

Spataderen in de knieholte en spataderen in de bovenbenen komen vaak voor. Behalve in de benen komen spataderen ook op andere plaatsen voor, zoals in de balzak (varicocele in het scrotum) bij de anus (aambeien) en in de slokdarm (oesofagusvarices).

Spataderen voorkomen
Spataderen ontstaan meestal door vaak en lang staan. Door regelmatig te bewegen kunnen spataderen voorkomen worden. Beweging zorgt ervoor dat de druk in de benen snel afneemt, omdat de spieren helpen om de aderen leeg te drukken. Het bloed stroomt daardoor beter terug naar het hart.

Spataderen komen ook tijdens de zwangerschap vaak voor. Spataderen in de zwangerschap ontstaan door veranderingen in de hormoonhuishouding. De toename van het hormoon progesteron zorgt ervoor dat de vaatwanden verslappen, de aders uitzetten en de kans op spataderen toeneemt. Daarnaast kunnen spataderen ook erfelijk zijn.

Spataderen zijn niet gevaarlijk en worden meestal verwijderd omdat het er niet mooi uitziet, omdat ze pijn doen of zogen voor vermoeide benen of kuiten. Spataderen zijn te behandelen op verschillende manieren:

• Dichtspuiten
• Strippen
• Lasertherapie
• Ambulante flebectomie (het verwijderen van stukjes ader)
• Operatieve verwijdering

Symptomen

Spataderen symptomen bestaan uit:

• Zichtbare, blauwpaarse, kronkelige aderen
• Vocht vasthouden rond de enkels of aan het onderbeen
• Onrust, het gevoel dat je je benen moet bewegen
• Zware, vermoeide en vaak warme benen
• Koude voeten
• Jeuk
• Een gespannen gevoel
• Huiduitslag
• Kramp
• Trekkende of stekende pijn in de kuiten
• Trillingen in de benen
• Verkleuring of verharding van de huid

Oorzaken

• Lang achter elkaar zitten of staan
  Wanneer zitten of staan niet afgewisseld wordt met bewegen, kost het aders meer moeite om het bloed omhoog te stuwen. Dit verhoogt de druk op de kleppen in de aderen, waardoor deze blijven open staan.
• Overgewicht
  Door overgewicht stijgt de druk op de benen. Dit zorgt ervoor dat bloed minder makkelijk terugstroomt naar het hart.
• Geslacht
  Vrouwen hebben vaker last van spataderen dan mannen.
• Zwangerschap
  De druk van groeiende baarmoeder bemoeilijkt het terugstromen van het bloed uit de benen richting het hart en verhoging van het hormoon progesteron zorgt ervoor dat de vaatwanden verslappen.
• Erfelijkheid
  Het risico op spataderen is groter wanneer iemand in de familie ook spataderen heeft.
• Ouderdom
  Bij het ouder worden, slijten de aderen en kunnen eerder spataderen ontstaan.
• Roken
  Roken vermindert de elasticiteit van de bloedvaten, waardoor eerder spataderen ontstaan.

Voedingsadviezen

• Eet voeding met veel silicium. Dit vind je vooral in heermoes, brandnetel, paranoten, gierst en bamboe
• Eet voeding met veel vitamine C: dit vind je vooral in veel in rozenbottel, rode peper en zwarte aalbessen
• Wees matig met zout. Voeding met veel zout verhoogt de bloeddruk en verhoogt de kans op spataderen
• Zorg ervoor dat je minimaal een half uur per dag matig intensief beweegt
• Stop met roken

Opmerkingen

De klachten en verergering van spataderen verminderen en spataderen voorkomen? Hou dan rekening met de volgende aandachtspunten:

• Beweeg regelmatig
• Zorg voor een gezond gewicht
• Bij een zittend of staand beroep: wandel regelmatig een stukje en leg je benen af en toe omhoog
• Loop af een toe eens op de tenen of strek de voeten
• Vermijd hoge hakken of knellende schoenen
• Steunkousen verbeteren de bloedsomloop en helpen tegen stijve benen