Orthomoleculair kennisinstituut
Menu

Stoppen met de pil: ervaringen en bijwerkingen

1 augustus 2022
8 minuten leestijd
Woman holding a contraceptive pills. Concept of contraception methods.

Gewichtstoename, depressieve gevoelens en een laag libido. Een greep uit de lijst van bijwerkingen die de anticonceptiepil kan veroorzaken. Steeds meer vrouwen kiezen er dan ook voor om te stoppen met de pil. Maar wist je dat ontpillen ook tot vervelende klachten kan leiden? Duik met ons in de wereld van ontpillen en lees over de meest voorkomende ervaringen en bijwerkingen van het stoppen met de pil.

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze e-learning Orthomoleculair Adviseur Basis.

De anticonceptiepil (ACP) wordt veelal voorgeschreven aan jonge vrouwen die vervolgens de pil voor een langere tijd gedurende hun vruchtbare leven slikken. De meest voor de hand liggende reden is zwangerschapspreventie, maar soms ook met een medische reden zoals zware PMS, onregelmatige menstruaties of acne.

In dit blog lees je meer over de bijwerkingen van de pil.

Hoe werkt de pil?

Om te begrijpen wat er kan gebeuren wanneer je na al die jaren stopt met de pil, leggen we kort uit hoe dit anticonceptiemiddel werkt. De meest voorgeschreven pil is de combinatiepil. Dit is een klein tabletje welke je drie weken iedere dag slikt, na deze drie weken volgt een stopweek. Tijdens deze stopweek ontstaat een zogenaamde ‘onttrekkingsbloeding’ die een paar dagen duurt. Dit is geen echte menstruatie.

De combinatiepil bevat synthetische vormen van de hormonen oestrogeen en progesteron (de synthetische vorm noemen we ook wel progestageen). Bij een natuurlijke cyclus fluctueren je oestrogeen- en progesteronspiegels sterk. Zo piekt jouw natuurlijke oestrogeenspiegel vlak voor de eisprong (folliculaire fase), en jouw progesteron piekt in de periode voor je menstruatie (luteale fase) – zie figuur 1. Wanneer je met de pil dagelijks oestrogeen en progesteron binnenkrijgt, worden deze waarden kunstmatig hoog gehouden. Er is van een natuurlijke cyclus dus geen sprake meer.

Hierdoor heeft de pil de volgende effecten:

  1. De pil remt de groei en rijping van eicellen. Hierdoor vindt er geen eisprong plaats.
  2. De pil zorgt voor een dikker en taaier cervixslijm (of baarmoederhalsslijm). Hierdoor wordt het voor zaadcellen ondoordringbaar.
  3. Het baarmoederslijmvlies wordt dunner. Hierdoor kan een bevruchte eicel zich niet innestelen.
Figuur 1: de natuurlijke hormooncyclus.

Bijwerkingen van stoppen met de pil

Je zou bijna niet verwachten dat een dergelijk klein pilletje zo’n groot effect kan hebben op je lichaam. Ons hormonaal systeem is een bijzonder geavanceerd, maar gevoelig, systeem dat invloed heeft op enorm veel verschillende lichaamsfuncties. De pil heeft dus niet alleen invloed op je vruchtbaarheid.

Volg deze opleiding als E-learning
Start nu met e-learning en ontvang tot wel 27.5% korting! E-learning
Bekijk e-learning

Symptomen van ontpillen

Wanneer je dagelijks een constante dosis synthetische hormonen binnenkrijgt, onderdrukt dit de natuurlijke aanmaak. Stop je hiermee dan ontstaat er een ‘gat’. Dit gegeven maakt dat je lichaam een tijdje nodig heeft om dit op eigen kracht weer op gang en in balans te brengen. Deze herstelperiode wordt ook wel ontpillen genoemd en zorgt bij veel vrouwen kortstondig voor vervelende symptomen. De meest voorkomende symptomen van ontpillen zetten we hieronder voor je uiteen.

Acne na stoppen met de pil

Acne of puisten na het stoppen met de pil kunnen optreden als gevolg van een tijdelijke toename van androgenen, zoals testosteron. Het herstel van de productie van talg kan daarbij ook zorgen voor meer puisten. Daarnaast rooft de pil ons lichaam van belangrijke vitamines en mineralen. Eén van die voedingsstoffen is zink. Van zink weten we dat het effectief is in de behandeling van acne doordat het ontstekingen vermindert, de groei van P. acnes- bacteriën remt en de activiteit van de talgklier onderdrukt.1 Daarbij is het bekend dat mensen met acne vaak een lager zinkgehalte hebben.2

Lees hier meer over welke vitamines en mineralen de pil uitput.

Acne is tot slot ook een symptoom van PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom), een hormonale afwijking die bij 5 tot 15 procent van de vrouwen voorkomt.3 Kenmerkend voor PCOS zijn onregelmatige menstruaties en uitblijvende eisprongen. De pil maskeert deze klachten waardoor je na het stoppen weer last van acne kunt krijgen.

Buikpijn na stoppen met de pil

Veel vrouwen ervaren een heftigere menstruatie met pijn in de onderbuik en PMS na het stoppen met de pil. PMS is een veelgehoord symptoom van ontpillen en wordt vaak veroorzaakt door een oestrogeendominantie of progesterontekort.

Haaruitval na stoppen met de pil

Ons haar groeit normaal gesproken in cycli van 3 fases:

  • De anagene fase of groei fase.
  • Katagene fase is de overgangsfase waarin de haargroei stopt.
  • Telogene fase is de rustfase waarin het haar uitvalt. In deze fase vallen dagelijks tussen de 25 en 100 haren uit.

Haaruitval door veranderingen in de hormoonhuishouding komt veel voor. Dit komt doordat hormoonschommelingen ervoor kunnen zorgen dat het haar te snel en te lang van de groeifase naar de rustfase gaat. Deze vorm van haaruitval wordt telogeen effluvium genoemd. Tijdens dit proces kunnen grote hoeveelheden haar uitvallen. Om dit tegen te gaan is het van belang dat je jouw hormoonhuishouding zo snel mogelijk weer in balans brengt.

Hoe stop je op een gezonde manier met de pil?

Om te voorkomen dat je lichaam in een staat van chaos terechtkomt nadat je gestopt bent met de pil is het belangrijk dat je een aantal voorzorgsmaatregelen neemt. Weet jij van jezelf dat je gevoelig bent voor hormoonschommelingen? (Bijvoorbeeld omdat je acne of PMS had). Dan raden wij je aan om 1 tot 3 maanden voordat je stopt al te beginnen met het nemen van voorzorgsmaatregelen.

1. Neem je dieet op de schop

Wellicht vallen we in herhaling, maar een gezond, volwaardig dieet rijk aan groenten en fruit is alles. Helemaal wanneer je weet dat voeding je hormonale systeem kan maken of breken.

Het liefst is jouw dieet rijk aan:

  • Micronutriënten en voedingsvezels uit (biologische) groenten en fruit.
  • Eiwitten vanuit bijvoorbeeld biologische eieren, vlees van biologische, gras gevoerde dieren, vette vis en peulvruchten.
  • Gezonde vetten, zoals avocado’s, noten, biologische roomboter, ghee, kokosolie en koudgeperste olijfolie.

Het liefst vermijd je:

  • Geraffineerde suikers en koolhydraten.
  • Sterk bewerkte producten zoals kant-en-klaarmaaltijden, snoep, koek en gebak.
  • Geraffineerde plantaardige oliën zoals raapzaadolie, koolzaadolie, zonnebloemolie, sojaolie en arachideolie.

2. Vul geroofde vitamines en mineralen aan met behulp van suppletie

Eén van de meest ingrijpende én minst bekende bijwerkingen van de pil is dat het jou van belangrijke nutriënten berooft.4,5 Hierdoor is de kans groot dat je een tekort hebt opgebouwd van één of meerdere voedingsstoffen, zorg daarom altijd voor een gezond en volwaardig dieet. De kans op een tekort is het grootst bij de volgende voedingsstoffen:

Suppletie die verder kan helpen bij het reguleren van de hormoonbalans:6,7,8,9

3. Ondersteun je lever

Je lever heeft een belangrijke rol in de metabolisatie en afvoer van gebruikte hormonen zoals oestrogeen. Wanneer je lever hier moeite mee heeft, blijven hormonen onbedoeld langer ronddwalen in je lichaam. Dit kan bijdragen aan bijvoorbeeld oestrogeendominantie.

Je ondersteunt je lever door:

  • Kruiden als mariadistel, paardenbloem en brandnetel te suppleren.
  • Genoeg (gefilterd) water te drinken en koffie en alcohol te vermijden.
  • Ervoor te zorgen dat je regelmatig zweet door bijvoorbeeld sauna- of sportschoolbezoek.
  • Voor een goede slaapkwaliteit te zorgen en minstens 2 uur voor het slapen te stoppen met eten.
  • Xeno-oestrogenen te vermijden: eet zoveel mogelijk biologisch (dynamisch), probeer zo min mogelijk voedingsmiddelen te consumeren uit plastic verpakkingen, vermijd niet-natuurlijke cosmetica en verzorgingsmiddelen.

Stoppen met de pil? Ervaringen van drie (oud) gebruiksters

Het stoppen met de pil kan vervelende effecten hebben op je gesteldheid. Toch ervaren veel gebruiksters ook veel verbeteringen van sluimerende klachten. We spraken met enkele vrouwen over hun ervaringen met het stoppen met de pil.

Sandra (45): ‘’Stoppen met de pil verminderde mijn migraine’’

‘’Ik begon op mijn twintigste met het slikken van hormonale anticonceptie. Naast het pauzeren rondom twee zwangerschappen, slikte ik de pil consequent zo’n 20 jaar lang. Hoewel de pil effectief was in het voorkomen van ongewenste zwangerschappen, had ik vaak last van migraine. Ik heb alles geprobeerd wat ik kon bedenken om de aanvallen van migraine te voorkomen, maar niets leek de hoofdpijn echt te verminderen. Dit veranderde nadat ik, als experiment, mijn dieet op de schop nam en besloot te stoppen met de pil.’’

‘’Ik voltooide mijn laatste anticonceptie strip in 2020 en sindsdien is de hoofdpijn drastisch afgenomen en mijn humeur stabieler. Ik ben niet helemaal zeker of de positieve veranderingen voortkwamen uit de veranderingen in het dieet, het stoppen met de pillen of een combinatie van beide. Hoewel ik onregelmatige menstruaties heb gehad, heeft dit misschien ook te maken met de naderende overgang. Ik ben hoe dan ook dankbaar dat de veranderingen die ik heb doorgevoerd zo positief hebben uitgepakt.’’

Joyce (28): ‘’Alsof er een donkere wolk boven me hing’’

‘’Op de universiteit wilde ik mijn menstruatie kunnen voorspellen waardoor ik op mijn 17e begon met de pil. Na het beginnen met de pil begon ik me humeuriger te voelen, ik had vaak het gevoel alsof er een donkere wolk boven me hing. Daarnaast ervaarde ik een verminderd libido. Toch associeerde ik deze klachten eerder met mijn drukke leven en studie dan met de pil. Totdat een vriendin zich herkende in de klachten en mij vertelde dat zij hetzelfde ervoer, totdat ze stopte met de pil! Dit opende mijn ogen waardoor ik besefte dat de pil, behalve regelmaat, niet zoveel voor me deed.”

‘’In plaats van cold turkey te stoppen besloot ik me in te lezen over het effect van de pil en het stoppen. Dit maakte ik advies inwon bij een orthomoleculair therapeut die adviseerde om mijn vegetarische dieet aan te vullen met supplementen. Nadat ik was gestopt met de pil ervaarde ik ongeveer een maand pijn in de onderbuik. Deze pijn verdween toen mijn cyclus zich later normaliseerde.’’

‘’Stoppen met anticonceptie was geen wondermiddel. Ik heb zwaardere menstruaties dan vroeger en soms worstel ik mentaal nog steeds tijdens stressvolle periodes. Maar over het algemeen voel ik me beter zonder de pil en bijkomend voordeel: ik ervaar weer een normaal libido. Hormonale anticonceptie is zo genormaliseerd, ik zou willen dat ik op jongere leeftijd had geweten dat het niet het antwoord is op een regelmatige menstruatie.”

Nadia (32): ‘’De pil maskeerde mijn hormonale problemen’’

‘’Ik worstelde al jaren met chronische darmklachten, waaronder een ernstig opgeblazen gevoel en constipatie. Daarnaast ervaarde ik regelmatig hersenmist en depressieve gevoelens. Na jaren van het kastje naar de muur gestuurd te zijn, besloot  naar een natuurgeneeskundig arts te gaan. Deze constateerde een overgroei van candida en een lekkende darm.’’

Haar behandelplan bestond uit meerdere stappen, waaronder:

  • Een eliminatiedieet waarbij voedingsmiddelen zoals zuivel, gluten, soja en geraffineerde suikers vermeden moesten worden;
  • Het dieet aanvullen met goede vetten, eiwitten en suppletie;
  • Stoppen met de anticonceptiepil. Deze slikte Nadia al zo’n 13 jaar nadat deze was voorgeschreven om haar acne te behandelen.

‘’De pil had meer invloed mijn gezondheid dan ik me realiseerde, met name op mijn darmgezondheid. Wat de pil al die jaren deed was onderliggende problemen maskeren, maar niet behandelen.’’

‘’Ondanks dat ik mijn lichaam ondersteunde met gezonde voeding en suppletie was het ontpillen erg zwaar. Een maand nadat ik gestopt was met de pil kwam de hormonale acne terug en merkte ik dat mijn haar begon uit te vallen. Suppletie met borage olie, zink, en collageen bracht verlichting. Toch duurde het nog ruim een half jaar voordat ik echt verbetering begon te zien.’’

Tot slot

Stoppen met de pil is voor veel vrouwen helaas niet zo vanzelfsprekend als dat het lijkt. Na jarenlang roofbouw te hebben gepleegd heeft het lichaam vaak een hoop in te halen en terug in balans te brengen. Vervelende ervaringen en bijwerkingen kunnen je wellicht weerhouden de pil voor eens en voor altijd de prullenbak in te werpen. Maar weet dat voeding, leefstijl en suppletie je in deze periode van ontpillen kunnen ondersteunen. Voor extra ondersteuning bieden we gratis advies op maat.

Is gezondheid ook jouw passie en wil je meer leren over voeding en suppletie? Bekijk dan eens onze Orthomoleculair Adviseur Basis.

Heb jij ook een ultieme leefstijl tip en wil je deze graag met je mede-ontpillers delen? Stuur jouw tip naar sohf.nl en wie weet delen we jouw ervaring binnenkort op onze kanalen.

Referenties
  1. Bae, Y. S., Hill, N. D., Bibi, Y., Dreiher, J., & Cohen, A. D. (2010). Innovative uses for zinc in dermatology. Dermatologic clinics, 28(3), 587-597.
  2. Rostami Mogaddam, M., Safavi Ardabili, N., Maleki, N., & Soflaee, M. (2014). Correlation between the severity and type of acne lesions with serum zinc levels in patients with acne vulgaris. BioMed Research International, 2014, 474108. https://doi.org/10.1155/2014/474108
  3. Stichting PCOS. (2022). https://www.stichtingpcos.nl/alles-over-pcos/pcos-in-het-kort/
  4. Fenasse, R., & McEwen, B. (2019). Impact of the oral contraceptive pill on health and nutritional status.Journal of the Australian Traditional-Medicine Society, 25(4), 197-203.
  5. Wakeman, M. (2019). A Review of the Effects of Oral Contraceptives on Nutrient Status, with Especial Consideration to Folate in UK. Journal of Advances in Medicine and Medical Research, 30(2), 1-17. https://doi.org/10.9734/jammr/2019/v30i230168
  6. Henmi, H., Endo, T., Kitajima, Y., Manase, K., Hata, H., & Kudo, R. (2003). Effects of ascorbic acid supplementation on serum progesterone levels in patients with a luteal phase defect. Fertility and Sterility, 80(2), 459-461.
  7. Takasaki, A., Tamura, H., Taniguchi, K., Asada, H., Taketani, T., Matsuoka, A., Yamagata, Y., Shimamura, K., Morioka, H., & Sugino, N. (2009). Luteal blood flow and luteal function. Journal of Ovarian Research, 2, 1.
  8. Wuttke W, Jarry H, Christoffel V, Spengler B, Seidlová-Wuttke D. Chaste tree (Vitex agnus-castus)–pharmacology and clinical indications. 2003, 10(4):348-57.
  9. Parkin, D. R., & Malejka-Giganti, D. (2004). Differences in the hepatic P450-dependent metabolism of estrogen and tamoxifen in response to treatment of rats with 3, 3′-diindolylmethane and its parent compound indole-3-carbinol. Cancer Detection and Prevention, 28(1), 72-79.
Sluiten